Αλήθειες και μύθοι για την Αιθιοπία

Η Αιθιοπία έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό τη δεκαετία του ’80 μέσα από τις  τραγικές εικόνες λιμοκτονούντων παιδιών που μπήκαν στα σπίτια του ανεπτυγμένου κόσμου με την βοήθεια των ΜΜΕ και ιδιαίτερα της τηλεόρασης.

Οι εικόνες αυτές δημιούργησαν έκτοτε την εντύπωση ότι η Αιθιοπία είναι στο σύνολο της μια έρημος όπου σπάνια βρέχει, χωρίς φυσικούς πόρους και χωρίς δυνατότητα να ξεφύγει από έναν αέναο φαύλο κύκλο φτώχειας και φυσικών καταστροφών.

Η πραγματικότητα ωστόσο απέχει πολύ από αυτή την εικόνα τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στους διαθέσιμους φυσικούς πόρους και τις δυνατότητες για βιώσιμη ανάπτυξη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι:

• Η Αιθιοπία είναι η κύρια δεξαμενή νερού για ολόκληρη την βορειοανατολική Αφρική. Δώδεκα μεγάλοι ποταμοί διασχίζουν τη χώρα με ετήσια ροή που φτάνει τα 122 δισεκατομμύρια μ³. Στην Αιθιοπία πηγάζει ο Γαλάζιος Νείλος ο οποίος αφού διασχίσει το Σουδάν και την Αίγυπτο εκβάλλει στη Μεσόγειο.

• Η δυνατότητες για αξιοποίηση υδροηλεκτρικής ενέργειας κατέχουν τη δεύτερη θέση σ’ ολόκληρη την Αφρική. Σήμερα ωστόσο λιγότερο από το 1% του δυναμικού αξιοποιείται για υδροηλεκτρική ενέργεια.

• Η αρδευόμενη γη με τα κατάλληλα έργα υποδομής μπορεί να φτάσει τα 3.5 εκατομμύρια εκτάρια. Σήμερα λιγότερο από 3% των εδαφών αρδεύονται.

Το γεγονός ότι η Αιθιοπία είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου οφείλεται σε σύνθετους γεωπολιτικούς παράγοντες. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί κανείς να απλουστεύσει, προτείνοντας τον ένα ή τον άλλο λόγο, πολύ δε περισσότερο να ισχυριστεί ότι ο κύριος παράγοντας για την σημερινή υπανάπτυξη είναι η αποικιοκρατία. Αυτό μπορεί να ισχύει για άλλες αφρικανικές χώρες, όχι όμως για την Αιθιοπία, η οποία εκτός ενός μικρού διαστήματος κατοχής από τους Ιταλούς, ποτέ δεν κατακτήθηκε από τις κατά καιρούς μεγάλες δυνάμεις.

Η  κατάσταση στην Αιθιοπία σήμερα:

• Το 50% του πληθυσμού ζει σε απόλυτη φτώχεια.

• Λιγότερο από 17% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό.

• Το μέσο μέγεθος καλλιέργειας ανά οικογένεια δεν ξεπερνά το μισό στρέμμα.

• Η καλλιέργεια της γης σχεδόν για το σύνολο των καλλιεργούμενων εδαφών εξαρτάται αποκλειστικά από τον ετήσιο κύκλο βροχών. Σε περίπτωση που οι βροχές είναι λιγότερες ή ακανόνιστες, δημιουργείται άμεσο πρόβλημα διατροφής στους κατοίκους.

• Τα δάση σήμερα υπολογίζεται ότι καλύπτουν το 3.5% της χώρας όταν 100 χρόνια πριν η κάλυψη έφτανε το 40%. Ο ρυθμός αποψίλωσης  υπολογίζεται ότι φτάνει τα 200.000 εκτάρια το χρόνο. Με τέτοιο ρυθμό μέσα σε 25 χρόνια θα έχει καταστραφεί ολοκληρωτικά ο δασικός πλούτος της χώρας.

Συνοπτικά μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι το πρόβλημα σήμερα στην Αιθιοπία είναι ουσιαστικά πρόβλημα διαχείρισης των υπαρχόντων φυσικών πόρων που συνοδεύεται από έλλειψη επενδύσεων και κεφαλαίων σαν αποτέλεσμα μακράς διάρκειας ασταθούς πολιτικής κατάστασης, πολέμων με τη γειτονική Ερυθραία και μιας απαρχαιωμένης αγροτικής οικονομίας με μηδενικές δυνατότητες ανάπτυξης.